2e bijeenkomst van het Overleg ‘Verbinding ambulante zorg-ziekenhuis’: samenvatting

De tweede vergadering van het thematisch overleg ‘Verbinding ziekenhuis-ambulante zorg’ van zorgzone Zuid-Oost vond plaats op 16 september. 26 professionals uit de welzijns- en gezondheidssector waren aanwezig. Hier vind je de presentatie.

De keuze om te werken rond de begeleiding van geïsoleerde ouderen

Na een ijsbreker waarbij de deelnemers elkaar beter leerden kennen en herkennen, heeft het team de doelen van het thematisch overleg ‘Verbinding ambulante zorg-ziekenhuis’ voorgesteld. Dit overleg is bedoeld om de behoeften van de bevolking hierrond te monitoren, noodzakelijke aanpassingen op het gebied van aanbod en samenwerking in kaart te brengen en acties voor te stellen om de continuïteit van de zorgtrajecten zo goed mogelijk te ondersteunen.

Er werd uitgelegd welke weg werd afgelegd om ‘geïsoleerde ouderen’ als prioritair thema voor dit overleg te kiezen. Op de eerste vergadering bleek al snel dat het moeilijk zou zijn om een duidelijke consensus te bereiken over een prioritaire aanpak, omdat de voorstellen die uit de besprekingen kwamen zo uiteenlopend en verschillend waren. Met de hulp van de Zorgzone Actieraad – bestaande uit professionals op het terrein die in zorgzone Zuid-Oost werkzaam zijn en als opdracht heeft de prioriteiten te bepalen en het actieplan van de zorgzone te sturen – werd de focus op geïsoleerde ouderen vastgesteld.

Verwachtingenbarometer

Het team van zorgzone Zuid-Oost vroeg de deelnemers om op post-its te schrijven wat hun verwachtingen waren voor deze cyclus van thematisch overleg over geïsoleerde ouderen. De aanwezige spelers gaven als prioriteit aan dat ze graag meer wilden weten over het bestaande aanbod en de verschillende goede praktijken en tools die al beschikbaar zijn. De professionals vroegen ook om betere communicatie tussen de verschillende diensten, zowel in het ziekenhuis als in de ambulante zorg, om de begeleiding van geïsoleerde ouderen te verbeteren.

Hindernissenmuur

Aan de deelnemers werd vervolgens gevraagd om aan te geven welke hindernissen hen beletten om geïsoleerde ouderen zo goed mogelijk te begeleiden bij hun overgang van het ziekenhuis naar huis (en rusthuis en rust- en verzorgingstehuis). De hindernissen werden vervolgens met alle spelers in de plenaire vergadering gedeeld. Hierna volgt de samenvatting:

• Gebrek aan overdracht van medische en sociale informatie
• Gebrek aan kennis van de diensten/het aanbod
• Moeilijk om in spoedeisende situaties te werken
• Hindernis in verband met de levensomstandigheden van de patiënt (taal, mobiliteit, handicap…)
• Patiënt zonder familie
• Patiënt zonder huisarts
• Sociale opvolging van de patiënt tijdens een ziekenhuisopname (wie zorgt voor de rekeningen, huisdieren enz.)
• Weigering van zorg/gebrek aan therapietrouw
• Psychologische toestand van de patiënt (onzekerheid, angst voor verandering)
• Verzadiging/tekort

De hoeden van De Bono: Werken in subgroepen

Na de plenaire discussies werden de professionals verdeeld in vijf subgroepen om aan een specifieke hindernis te werken met behulp van de methode van de zes hoeden van De Bono. Met deze methode kan het collectieve denkproces worden gestructureerd door verschillende denkwijzen te gebruiken: feiten (wit), emoties (rood), kritiek (grijs), optimisme (geel), creativiteit (groen) en procesbeheer (blauw). Voor deze oefening werden alleen de rode, grijze en groene hoeden gebruikt om respectievelijk de gevoelens, aandachtspunten en creatieve ideeën te verkennen.

De vier hindernissen die door de subgroepen werden besproken, waren: weigering van zorg, kennis van het netwerk en brugfiguren (behandeld door twee groepen), informatieoverdracht en tijdsgebrek. Uit de discussies kwam het volgende naar voren:
• een kloof tussen de verwachtingen van de zorgverleners en de realiteit op het terrein, wat leidt tot frustratie en demotivatie;
• behoefte aan ondersteuning voor gezinshulp en betere interprofessionele coördinatie;
• problemen met communicatie en het doorgeven van informatie, wat de kwaliteit van de zorg kan beïnvloeden;
• gebrek aan tijd, wat de continuïteit en kwaliteit van de begeleiding beperkt;
• kwetsbaarheid van het netwerk, door personeelsverloop en onbekendheid met de beschikbare hulpbronnen.

Enkele genoemde mogelijke oplossingen:
• betere coördinatie en kennis van het netwerk;
• efficiëntere centralisatie van informatie via digitale tools, mapping of gemeenschappelijke systemen;
• ouderen waarderen als actoren in hun eigen traject;
• innovatieve vormen van samenwerking ondersteunen en benadrukken, zoals casemanagement, intervisie of intergenerationele woonvormen.

Stemming voor een of meer verder uit te diepen thema’s

Na de gesprekken in subgroepen werd aan de deelnemers gevraagd om te stemmen op een of meer thema’s die tijdens de volgende bijeenkomsten van het thematisch overleg ‘Ambulante zorg-ziekenhuis’ verder worden uitgediept, met de focus op ouderen. De thema’s die de meeste stemmen haalden, waren gebrek aan kennis over diensten/het aanbod, weigering van zorg/gebrek aan therapietrouw en, op gelijke hoogte, gebrek aan overdracht van medische en sociale informatie en verzadiging/tekort.

Besluit

Uit de gesprekken blijkt dat de belangrijkste hindernis voor een doeltreffende begeleiding van geïsoleerde ouderen het gebrek aan kennis over de bestaande diensten en het aanbod is. Als mogelijke oplossingen noemde het team de helpdesk, casemanagers en coördinatie van hulp en zorg. Er werd voorgesteld om tijdens de volgende overlegvergadering dieper in te gaan op de presentatie van bepaalde voorzieningen, met name casemanagers en de coördinatie van thuishulp en thuiszorg. Dat voorstel werd door de deelnemers goedgekeurd.

Nieuws delen

Aan het einde van de bijeenkomst werd nieuws van de sector gedeeld. Dat is terug te vinden aan het einde van de presentatie.

De volgende bijeenkomst vindt plaats op dinsdag 2 december 2025 van 13.00 tot 16.00 uur op het volgende adres: GC Op Weule, Sint-Lambertusstraat 91, 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe.