Onze activiteiten in 2025 — Onze projecten in voorbereiding

Nu het jaar ten einde loopt, delen we graag met jullie de acties die in 2025 werden uitgevoerd, enkele uitdagingen die we tegenkwamen, en de projecten die in voorbereiding zijn voor 2026.

 

De opdrachten die aan de vijf Brusselse Zorgzones zijn toevertrouwd, vormen de rode draad van de hieronder voorgestelde initiatieven en overlegruimtes. Ter herinnering: deze opdrachten omvatten vier kerntaken:

 

• de toegang van de gezondheids- en welzijnsprofessionals tot kennis over de noden van de bevolking en over het aanbod om hieraan te voldoen in de Zorgzone vergemakkelijken;
• de onderlinge kennis van de actoren en organisaties vergroten;
• hun samenwerking ondersteunen voor een meer geïntegreerde aanpak van zorg- en welzijnsproblemen;
• praktijken rond preventie en gezondheidsbevordering ontwikkelen.

Thematisch overleg “Verbinding ambulante zorg-ziekenhuis”

 

Het Thematisch overleg rond de verbinding ambulante zorg-ziekenhuis is het laatste van de drie overleggen die in de Zorgzone Zuid-Oost werden opgestart. De eerste bijeenkomst vond plaats in april jl. Bij elk van de drie bijeenkomsten in 2025 kwamen gemiddeld twintig gezondheids- en welzijnsprofessionals uit de ziekenhuis- en ambulante sector samen.

Na een collectieve reflectie identificeerden de deelnemers een prioritaire thematiek voor dit overleg: hoe kunnen geïsoleerde ouderen beter worden ondersteund bij de overgang tussen ziekenhuis en thuis (en omgekeerd)?

De deelnemers brachten verschillende belemmeringen voor een efficiënte begeleiding naar voren: onbekendheid met ondersteunende diensten voor personen met verminderde zelfredzaamheid, moeilijkheden bij de uitwisseling van medische en sociale informatie, weigering van zorg en een gebrek aan tijd of middelen.

Tijdens de laatste bijeenkomst van het jaar werd de eerste van deze belemmeringen aangepakt. Verschillende gratis initiatieven die het thuisblijven van ouderen vergemakkelijken, werden gepresenteerd door de betrokken actoren: de twee Brusselse Protocol 3-projecten (voor personen ouder dan 60 jaar en voor personen met Alzheimer of aanverwante aandoeningen), case management en de coördinatiecentra voor thuiszorg en -hulp. Deze presentaties maakten het mogelijk om tal van vragen te beantwoorden en ervaringen uit te wisselen over de verschillende werksituaties van ziekenhuis- en ambulante actoren.

In 2026 zal het overleg de deelnemers uitnodigen om de hefbomen te verkennen die de andere geïdentificeerde belemmeringen kunnen verminderen. De volgende bijeenkomst vindt plaats op 23 april 2026. Geïnteresseerd? Je kan je alvast inschrijven via klik hier.

Thematisch overleg “Geestelijke gezondheid”

 

Het jaar 2025 werd gekenmerkt door de voorbereiding en de lancering van drie “speciale” edities van het Thematisch overleg, als antwoord op een sterke vraag van de professionals die eind 2024 werd geuit: het aanbod van beschikbare ondersteuning in geestelijke gezondheid in de Zorgzone Zuid-Oost beter leren kennen om de doorverwijzingen te vergemakkelijken.

De eerste voormiddag, georganiseerd op 10 oktober, was gewijd aan ambulante en thuisbegeleiding. Twintig professionals van meerdere diensten voor geestelijke gezondheid, centra voor gezinsplanning, mobiele teams, coördinatiecentra voor thuiszorg en -hulp of die werken in de eerstelijns psychologische zorg presenteerden hun aanbod en beantwoordden de vragen van de 37 deelnemers. Bij die gelegenheid werd een overzichtsblad voor doorverwijzing online geplaatst: het bundelt alle beschikbare ambulante en thuisgerichte voorzieningen die toegankelijk zijn binnen Zorgzone Zuid-Oost.

“Het was erg rijk aan uitwisseling en informatie.”

“Veel diensten aanwezig en een klein gezelschap, dus makkelijker om te communiceren.”

(fragmenten uit de evaluatieformulieren)

 

De verkenning van de geestelijke gezondheidszorgvoorzieningen wordt in 2026 voortgezet met twee nieuwe voormiddagen:

• 20 januari 2026: Focus op ondersteuning bij nood- en crisissituaties en op begeleiding in een residentiële context (programma en inschrijving)
• 12 mei 2026: Focus op diensten die helpen om opnieuw verbinding te maken en een traject van sociale of professionele re-integratie op te starten.

 

Tijdens een eerdere bijeenkomst werden de professionals bevraagd over hun opleidingsbehoeften op het gebied van geestelijke gezondheid. Om te beantwoorden aan een van de toen geuite moeilijkheden, werd een eerste gratis opleiding aangeboden over het thema « Begeleiden van mensen met het Diogenes-syndroom », in samenwerking met PsyBru. Deze vond eind november plaats en bracht 16 professionals samen.

Thematische overleg “Preventie en Gezondheidsbevordering”

 

In 2025 bood het Thematisch overleg “Preventie en Gezondheidsbevordering” de professionals de mogelijkheid om drie thema’s te verdiepen: strijd tegen isolement (februari); digitale inclusie (juni); voedselonzekerheid (november). Tijdens deze laatste bijeenkomst bevestigden de deelnemers het bestaan van een probleem van voedselonzekerheid in de Zorgzone Zuid-Oost, ondanks dat deze zone over het algemeen gunstig is. De bijeenkomst gepland op 2 april 2026 zal opnieuw op dit thema ingaan om acties te overwegen die een goede toegang tot gezonde en voldoende voeding mogelijk maken. Inschrijven kan al via deze link.

De bijeenkomsten in 2025 maakten het ook mogelijk om professionals te informeren en hun reacties en suggesties te verzamelen over twee preventiecampagnes: de Campagne “Blue March” voor darmkankerscreening en de griepvaccinatiecampagne.

Acties voortvloeiend uit het overleg zijn eveneens in ontwikkeling:

 

• Zichtbaarheid van activiteiten die gunstig zijn voor het behouden van sociale contacten, lichaamsbeweging en gezonde voeding, aangeboden in de Zorgzone, bij de professionals zodat zij dit aanbod beter kunnen doorgeven aan hun begunstigden. Er zal bijzondere aandacht zijn voor initiatieven die kwetsbare personen begeleiden naar deze activiteiten.
• Ontwikkeling van een “doorverwijstool Huisvesting” voor professionals: het doel is de diensten die begunstigden in moeilijkheden kunnen helpen bij woonproblemen te verduidelijken, zodat zij gemakkelijker naar de juiste diensten kunnen worden doorverwezen (onbewoonbaarheid, conflict met verhuurder, betaling van energiefacturen, zoektocht naar een huisvesting…) en zo hun handelingscapaciteit te versterken. Het werk dat in de Zorgzone Zuid-Oost werd gestart, wordt uitgebreid naar de hele Brussels Hoofdstedelijke Regio en zal concreet worden in een nieuwe Focus eind 2026.

 

Bijeenkomsten « Laten we praten over perinatale zorg »

 

Gelanceerd in 2025, zijn de bijeenkomsten “Laten we praten over perinatale zorg” een platform voor professionals om de implementatie van het Perinatale Programma van de ‘eerste 1000 dagen’ te ondersteunen, het nieuwe zorgtraject in de perinatale zorg binnen het kader van het Interfederaal Plan voor Geïntegreerde Zorg. Dit programma is gericht op het verbeteren van de opvolging en begeleiding van kwetsbare zwangere personen, hun kinderen en gezinnen gedurende de eerste 1000 dagen.

Het doel van deze bijeenkomsten is om actoren uit de welzijns- en gezondheidssector die rond perinataliteit werken samen te brengen, hen te informeren over het programma, uit te wisselen over de daaruit voortvloeiende rollen (screening, begeleiding, coördinatie) en de samenwerking te versterken om kwetsbare situaties beter te detecteren en een aangepaste en gecoördineerde begeleiding te waarborgen.

In 2025 vonden vier bijeenkomsten plaats, met een combinatie van nieuwsuitwisselingen, networking (voorstelling van een tiental ziekenhuis- en ambulante diensten), werk rond de kernfuncties van het programma en ondersteuning bij het ontstaan van nieuwe samenwerkingen. Een belangrijke uitdaging was het vinden van een evenwicht tussen de behoefte aan concrete informatie over het programma, geuit door de zorgverleners die zich willen engageren in de nieuwe RIZIV-prestaties, en de noodzaak om het netwerk te versterken – een essentiële voorwaarde voor de implementatie van het programma.

 

Deze uitwisselingen brachten ook tal van vragen aan het licht over bepaalde aspecten van het programma, met name de opvang van onvoorziene situaties (personen zonder rijksregisternummer of professionals zonder RIZIV-nummer). De laatste bijeenkomst bood bovendien een praktische workshop aan om vertrouwd te raken met het screeningsinstrument Born in Belgium Professionals.

 

In 2026 zullen Flow-werkgroepen worden opgezet vanuit sommige ziekenhuizen die bij het programma betrokken zijn, waaronder Ziekenhuis Iris Zuid, om de rollen van de partners te verduidelijken en een coherent, continu en aangepast zorgtraject te garanderen. Dit biedt de gelegenheid om bijeenkomsten bij te sturen naar de verwachtingen en behoeften van de deelnemers, de participatie van nieuwe actoren te stimuleren en het te koppelen aan de toekomstige Flow-werkgroepen.

 

Helpdesk

Begin 2025 werd de regionale Helpdesk heringericht over de vijf zorg- en hulpzones, zodat de Helpdesk kon profiteren van de meer diepgaande kennis van het lokale aanbod, ontwikkeld door de ondersteunings- teams van de zorgzones. Ter herinnering: de Helpdesk is een oriëntatie-instrument ten dienste van welzijns- en gezondheidsprofessionals die personen in complexe situaties begeleiden. Sinds half februari staat ons team daarom elke werkdag van 9u tot 17u voor je klaar om je te wijzen op de bestaande oplossingen in het Zorgzone Zuid-Oost.

Een van onze uitdagingen is om professionals die gewoonlijk de regionale Helpdesk contacteerden, nu aan te moedigen de Helpdesk van hun praktijkzone te benaderen. Maar vooral gaat het erom de Helpdesk van Zuid-Oost bekend te maken bij interveniënten die deze hulplijn nog niet kennen. Stap voor stap neemt het aantal oproepen toe, maar er is nog werk aan de winkel. In 2025 hebben we iets minder dan vijftig verzoeken beantwoord. Onder de bellers zaten bijvoorbeeld een verpleegkundige in een crèche of ziekenhuis, coördinator van een wijkhuis, maatschappelijk werkster bij gezinsplanning of in het ziekenhuis, huisarts of leerkracht.

“Bedankt voor het antwoord op mijn laatste vraag, dat heeft de situatie goed opgelost.”

(Postscriptum bij een nieuw verzoek gericht aan de Helpdesk)

 

In 2026 aarzel dus niet om ons te contacteren als je geconfronteerd wordt met een ingewikkelde situatie waarvoor je geen beschikbare hulpbron kunt identificeren om je begunstigde of diens mantelzorger naartoe te verwijzen. We hebben geen toverstok, maar we blijven onze kennis van de verenigingsstructuren en actieve dienstverleners in de zone continu ontwikkelen. Indien nodig doen we een beroep op collega’s van Brusano om hulpbronnen buiten de zone op te sporen. De Helpdesk is geen noodlijn, maar we doen er alles aan om zo snel mogelijk een antwoord te geven.

 

2^e editie van Het Grote Bad

 

Van 3 tot 7 november 2025 bood Het Grote Bad de gezondheids- en welzijnsprofessionals de kans om elkaar te ontmoeten en de opdrachten, activiteiten, teams en lokalen van tal van diensten te ontdekken. Voor deze tweede editie openden 34 diensten hun deuren en gingen 86 bezoekers op ontdekking, goed voor in totaal meer dan 150 bezoeken. Bedankt aan iedereen die zich in Het Grote Bad 2025 heeft ondergedompeld!

“Ontdekking en kennis van het netwerk om de zorg en het welzijn van patiënten te verbeteren (meer zelfvertrouwen om over een vereniging te praten/betere kennis en dus overtuigender en geloofwaardiger voor de patiënt).”

“Deze ontmoetingen maken het mogelijk om concreet de activiteiten en doelgroepen van elke instelling te begrijpen.”

(fragmenten uit de evaluatieformulieren)

 

Een van de uitdagingen van de editie 2026 zal zijn om de interesses en nieuwsgierigheid van de professionals te identificeren ten opzichte van diensten die minder geneigd zijn hun deuren te openen, om hen te mobiliseren en aan te moedigen deel te nemen aan het initiatief.

We nodigen je alvast uit van 5 tot 9 oktober 2026 voor de 3e editie! De oproep naar diensten die in 2026 hun deuren willen openen, wordt volgend voorjaar gelanceerd.

 

Praktijkgemeenschap

 

In 2025 lanceerde de Zorgzone Zuid-Oost een Praktijkgemeenschap: een uitwisselingsruimte bedoeld om het netwerkwerk te versterken, ervaringen en tools te delen en bij te dragen aan de ontwikkeling van nieuwe praktijken die aansluiten bij de behoeften van de bevolking.

Deze ruimte, bestaande uit een gesloten groep van een tiental gezondheids- en welzijnsprofessionals, werd zeer goed onthaald door het werkveld. Ze voorziet in de behoefte aan plekken voor uitwisseling en discussie rond complexe situaties.

 

Campagnes gezondheidspreventie

 

Dit jaar hebben we onze missie rond “preventie” concreet vormgegeven door een nieuwe dimensie aan onze werking toe te voegen: het uitvoeren van informatie- en sensibiliseringsacties bij de algemene bevolking om hen aan te moedigen bepaalde preventieve gezondheidsmaatregelen toe te passen. Gedurende de hele maand november hebben de Projectmedewerkers Preventie en Gezondheidsbevordering lokaal gewerkt aan het vergemakkelijken van de toegang tot de griepvaccinatie.

De volgende sensibiliseringsactie zal gaan over darmkankerscreening en vindt plaats in maart 2026.

 

Ontmoetingen rond gezondheidspreventie

Ter herinnering: de Ontmoetingen rond gezondheidspreventie zijn momenten van ontmoeting georganiseerd door de Projectmedewerkers Gezondheidsbevordering en Preventie in de wijken, samen met de inwoners. Het gaat om een collectieve en participatieve aanpak die erop gericht is een klimaat van vertrouwen te creëren om gezondheidsvragen te bespreken. Op lange termijn is het doel om een gemeenschapsdynamiek te ondersteunen en mensen in staat te stellen zich te organiseren en gezamenlijk te handelen rond sociale gezondheidsongelijkheden.

Het versterken van de capaciteit van een gemeenschap om zelf invloed uit te oefenen op haar gezondheidsdeterminanten kost tijd en vereist de betrokkenheid van actoren uit het veld. Daarom baseren we ons op hun professionele ervaringen om de behoeften van de inwoners te identificeren en de open ruimtes in de wijk te benutten. Tot nu toe organiseerden we één Ontmoeting rond gezondheidspreventie per maand en per gemeente van de Zorgzone. Vanaf januari evolueert het project: dit zijn de nieuwigheden!

 

• In Sint-Pieters-Woluwe: We schorten tijdelijk de ontmoetingen op in de zaal van het Centrum A.R.A. We gaan een nieuwe aanpak ontwikkelen door een overleg te starten met de actoren uit het veld.
• In Sint-Lambrechts-Woluwe: We blijven aanwezig in de wijk De Sterrenbeelden, met een grote nieuwigheid voor het komende jaar: de sociale huisvestingsmaatschappij De Moderne Woning stelt nieuwe lokalen ter beschikking. Een mooie kans om de inwoners én de welzijns- en gezondheidsprofessionals van de wijk te ontmoeten.
• In Etterbeek: We blijven aanwezig in de buurt De Jacht, in het Wijkhuis Chambéry, elke derde maandag van de maand.
• In Oudergem: We behouden onze aanwezigheid in de gemeente, maar verplaatsen van locatie. Vanaf januari gebruiken we een zaal in de ontmoetingsplek Le Babelzin. De uurregeling van de ontmoetingen wordt later bepaald.

De Ontmoetingen rond gezondheidspreventie zijn open voor iedereen en volledig gratis. Spreek er gerust over in je omgeving! Voor meer informatie, ga naar de ondersteuningswebsite van de Zorgzone: De Ontmoetingen rond gezondheidspreventie van de Zorgzone Zuid-Oost.

 

Nieuws uit de sector

Sinds enkele maanden hebben de organisaties die actief zijn in de Zorgzone Zuid-Oost de mogelijkheid om hun nieuws te publiceren op de website van de Zorgzone Zuid-Oost: een evenement voor andere zorg- en welzijnsprofessionals, een nieuw project, een activiteit voor gebruikers… Onze maandelijkse nieuwsbrief – die gemiddeld door meer dan 300 professionals wordt geopend – verwijst naar deze rubriek ‘Nieuws uit de sector’.

Het zou overdreven zijn te zeggen dat jullie daar massaal jullie nieuwtjes delen 😉 Daarom hebben wij de voorbije weken zelf het initiatief genomen om enkele van jullie acties te verspreiden. Maar we kunnen natuurlijk niet alles opmerken… In 2026, als jullie jullie acties meer zichtbaarheid willen geven bij de professionals van de Zorgzone Zuid-Oost, aarzel dan niet om ons te informeren over jullie projecten, of om ze zelf op onze website te publiceren.

 

Veranderateliers

Als aanvulling op de thematische overlegmomenten bieden de Veranderateliers de actoren van de Zorgzone een moment van informatie en uitwisseling rond thema’s die niet – of nog niet – aan bod komen tijdens de thematische overleggen. Het is ook een gelegenheid om hun suggesties te verzamelen over de acties die door het team worden uitgevoerd.

De drie bijeenkomsten in 2025 maakten het onder meer mogelijk om:

• de nood aan ondersteuning van kwetsbare zwangere vrouwen te verkennen, voorafgaand aan de lancering van de cyclus Perinataliteit,
• de drempels en hefbomen te identificeren die verbonden zijn aan de implementatie van de Ontmoetingen rond gezondheidspreventie,
• de verwachtingen ten aanzien van de Praktijkgemeenschap te verzamelen,
• de noden en beschikbare tools rond begeleiding aan het levenseinde te delen,
• en om wetenschappelijke bronnen voor te stellen (rapport over de beschikbaarheid en toegankelijkheid van huisartsenzorg in het Brussels Gewest, literatuurstudies over voedselonzekerheid en sociaal isolement).

 

Ondanks de relevantie van deze thema’s neemt de deelname aan de Veranderateliers af van bijeenkomst tot bijeenkomst. Daarom denkt het ondersteuningsteam na over de keuze van transversale uitdagingen waarvoor professionals een duidelijke behoefte hebben aan duiding en middelen.

In dat kader zal het volgende Veranderateliers – in maart 2026 – gewijd zijn aan de hervorming van de werkloosheid. Op het programma: heldere informatie over de belangrijkste wijzigingen en hun impact op de begunstigden, een stand van zaken door de OCMW’s over de situatie in de vier gemeenten van de Zorgzone, de voorstelling van de begeleidingsmodaliteiten die worden toegepast, evenals een ruimte voor vragen en antwoorden.

Over dit onderwerp willen we herinneren aan de online plaatsing, enkele weken geleden, van een artikel waarin de initiatieven van de vier OCMW’s van de Zorgzone Zuid-Oost worden opgelijst om hun begunstigden te informeren over de lopende hervorming, en waarin ook andere diensten worden vermeld die vragen van jouw begunstigden kunnen beantwoorden en/of hen kunnen begeleiden: hier is de link naar dit regelmatig geactualiseerde artikel.

“Bedankt voor de overzichtsinformatie over de hervorming van de werkloosheidsuitkeringen, dat is heel nuttig!!”

(reactie op de nieuwsbrief van november)

 

Voor de toekomst zullen we de hulp inroepen van de Actieraad van de Zorgzone Zuid-Oost om na te denken over de keuze van de thema’s en de organisatievormen van de toekomstige Veranderateliers.

 

Actieraad van de Zorgzone Zuid-Oost

De aansluiting is logisch: de Zorgzone Actieraad (ZAR) ondersteunt het ondersteuningsteam van de Zorgzone Zuid-Oost bij het bepalen van de prioriteiten en bij het uitstippelen van de acties die ondernomen moeten worden.

Na een eerste werkingsjaar wil de Raad graag nieuwe leden verwelkomen om de groep te versterken. De ZAR is een gesloten groep: de leden engageren zich voor een periode van één jaar om continuïteit in de uitwisselingen en acties te garanderen. Er worden drie vergaderingen per jaar georganiseerd. Om ervoor te zorgen dat alle stemmen gehoord worden, is het essentieel om actoren met uiteenlopende profielen en verschillende standpunten samen te brengen. Ongeacht je werkterrein binnen de welzijns– en gezondheidssector is je deelname waardevol. Ben je geïnteresseerd, dan nodigen we je uit om je in te schrijven vóór 31 december.

 

Last but not least

Een oprechte dank voor jullie betrokkenheid bij deze acties die we samen ontwikkelen om een geïntegreerde aanpak van de sociale en gezondheidsvraagstukken van de bevolking van de Zorgzone Zuid-Oost te ondersteunen!

Wie meer informatie wenst, kan terecht op de rubriek Nieuws op onze website.

De data van de ontmoetingen in 2026 vindt u terug in onze Agenda.

 

Tot slot wensen wij jullie alvast fijne eindejaarsfeesten toe!

Clémentine, Clint, Laura, Hugo, Eva en Anne-Françoise