Feedback van het eerste overleg over preventie en gezondheidsbevordering

Het eerste thematisch overleg over preventie en gezondheidsbevordering vond plaats op 12 september. 28 professionals uit de welzijns- en gezondheidssector waren aanwezig. Op het programma:

• Preventie- en gezondheidsbevorderende praktijken in de zorgzone verkennen: werk in groep en toelichting door M.-P. Minet, Maison Médicale du Maelbeek (Etterbeek);

• De behoeften van de bevolking vaststellen;

• Nieuws uit de sector delen.

Richtlijnen voor preventie en gezondheidsbevordering

De deelnemers vertelden eerst hoe zij preventie en gezondheidsbevordering zien. De volgende doelstellingen kwamen naar boven: anticiperen, initiatief nemen, de mensen leren kennen in hun eigen omgeving, gemeenschapsactie ontwikkelen, mensen verantwoordelijkheid laten nemen voor hun eigen gezondheid, invloed uitoefenen op de gezondheidsdeterminanten enz. Bij gezondheidsbevordering wordt gezondheid gezien als een hulpmiddel voor individueel welzijn en evenwicht, dat beïnvloed wordt door verschillende factoren (individu, leefgewoonten, leef- en werkomgeving, sociaaleconomische, culturele en milieuomstandigheden). Dat bevestigt Marie-Pascale Minet. Het is de bedoeling dat mensen zelf hun gezondheid en welzijn kunnen verbeteren door in te grijpen op die determinanten. Er werd herhaald wat het onderscheid is tussen preventie (risico’s beperken) en gezondheids­bevordering (het algemene welzijn verbeteren door ervoor te zorgen dat individuen en gemeenschappen hun gezondheid in eigen handen nemen). Volgens Marie-Pascale Minet is het ook essentieel dat sociale ongelijkheden in gezondheid bestreden worden, samengevat in een citaat van een deelnemer: “Onze postcode is misschien wel belangrijker voor onze gezondheid dan onze genetische code.” De deelnemers deelden vervolgens hun ervaringen. Op één uitzondering na verrichten ze allemaal concrete acties om gebruikers te helpen hun gezondheid in eigen handen te nemen. Die initiatieven zijn zeer uiteenlopend: van pestpreventie bij jongeren tot sociale banden in wijken smeden, maar ook kersverse ouders ondersteunen, aangepaste lichaamsbeweging promoten en verslavingsgerelateerde risico’s voorkomen. Deze eerste bespreking toonde aan dat elke professional in de welzijns- en gezondheidssector een belangrijke rol kan spelen om mensen te helpen voor hun eigen welzijn te zorgen.

Identificatie van de beschikbare hulpmiddelen voor gezondheidsbevordering in de zorgzone

Een van de opdrachten van het team van zorgzone Zuid-Oost is ervoor zorgen dat zowel bewoners als professionals de middelen beter kennen om het individuele en collectieve welzijn te bevorderen, en die ook zelf gebruiken. Die middelen worden momenteel geïdentificeerd. Het gaat om activiteiten die worden aangeboden aan de bevolking van de zorgzone over gezond eten, sociaal contact, lichaamsbeweging en risicobeperking. Dat werk werd tijdens de bijeenkomst voorgesteld, samen met de volgende vragen: wat hebben professionals in de welzijns- en gezondheidssector van de zorgzone eraan? Waar moet op gelet worden? Hoe wordt het verspreid? Reactie: de groep wil graag toegang tot die informatie, zodat ze die activiteiten kan aanbieden aan de gebruikers die ze begeleiden. Eén aandachtspunt: zorg ervoor dat de bestaande repertoria gebruikt worden om dubbel werk te vermijden.

Monitoring van de behoeften

Het doel van het thematisch overleg is om de concrete problemen en behoeften van de bevolking met betrekking tot het thema naar voren te brengen en vervolgens te bekijken of er veranderingen nodig zijn (inzake de organisatie van diensten of samenwerking) die de reactie op die behoeften kunnen verbeteren.

Uit het rondetafelgesprek kwamen drie prioritaire behoeften op het gebied van preventie en gezondheidsbevordering aan het licht:

• Mensen die kwetsbaar of minder autonoom zijn, hebben ondersteuning nodig om toegang te krijgen tot gemeenschaps- en welzijnsactiviteiten in de zorgzone (waaronder artistieke en culturele activiteiten, wandelingen in de natuur enz.), en om eraan deel te nemen.

• De strijd tegen sociaal isolement.

• Onzekere huisvesting: moeilijkheden om toegang te krijgen tot huisvesting, om de woning te beheren en om problemen thuis op te lossen.

Een aantal andere behoeften en moeilijkheden met betrekking tot verschillende bevolkings­groepen werden ook aangehaald: gebrek aan diensten voor daklozen in zorgzone Zuid-Oost (geestelijke gezondheidszorg, douches enz.), preventie van geweld tegen vrouwen, valpreventie voor ouderen, preventie van lachgasverslaving, behoefte aan administratieve ondersteuning (in het bijzonder voor ouderen) en de strijd tegen de digitale kloof, behoefte aan ondersteuning voor mantelzorgers, behoefte aan huisvesting voor mensen met geestelijke gezondheidsproblemen in combinatie met een verslaving, behoefte aan vrijwilligerswerk voor mensen met psychische problemen, noodzaak om bepaalde overtuigingen over vaccinatie te ontkrachten, informatie over generische geneesmiddelen.

Actiepistes

Het doel is nu om die behoeften prioriteit te geven en, wat niet altijd zo eenvoudig is, vast te stellen waar aanpassingen mogelijk zijn tussen de actoren in het kader van een gezondheids­bevorderende aanpak.

Er kan nu al actie worden ondernomen door de identificatie van activiteiten die gericht zijn op de sociale gezondheidsdeterminanten (zoals sociaal isolement of gebrek aan lichaams­beweging) af te ronden, die informatie te delen met professionals en een collectieve strategie te ontwikkelen zodat begunstigden ze makkelijker kunnen gebruiken.

Gezondheidsmonitoring

Het team van zorgzone Zuid-Oost is een doorgeefluik tussen Vivalis en professionals uit de welzijns- en gezondheidssector. Ze informeren namelijk over gewestelijke campagnes en acties en geven feedback van professionals over dit onderwerp door. De informatie die op 12 september gedeeld werd, ging over het opnieuw opduiken van mazelen in het Brussels Gewest. De de acties van Vivalis op dit gebied zijn bedoeld om de bevolking bewuster te maken – met behulp van posters en flyers – en om professionals te vinden die bereid zijn om naast hun eigen patiënten ook anderen te vaccineren.

Nieuws delen

Aan het einde van de bijeenkomst werd nieuws van de deelnemers en de sector gedeeld. Dat is terug te vinden aan het einde van de presentatie.

Hier vind je het programma en de praktische info voor de volgende bijeenkomst, die zal plaatsvinden op donderdag 12 december in de namiddag. Vergeet je niet in te schrijven via deze link als je erbij wil zijn. Alvast bedankt!